W dzisiejszym odcinku dr Ewa Gwiazdowska przygląda się wnikliwie bohaterom obrazów Ludwiga Mosta. Wiele niespodzianek nas czeka. „Zaczarowany pędzel” artysty kreśli bowiem sylwetki członków rodziny Mosta. Kogo poznajemy? Jej najważniejszych członków – od matki i ojca począwszy, a na żonie i synu skończywszy! Tak oto najbliżsi stają się modelami malarza i jego opowieści rodzajowych. Zatem poznajmy się z nimi!
dr Ewa Gwiazdowska Na podbój Drezna 4
WYPRAWA XVI
Zagadkowe tytuły
Wracamy do gospody, którą opuściliśmy tydzień temu. Ten obraz namalowany przez Ludwiga Mosta w 1834 roku znany jest pod dwoma tytułami: Saska gospoda z kręgielnią oraz Niedzielna wycieczka w ogrodzie gospody. Jednak oba są powierzchowne. Aby poznać prawdziwą treść obrazu, okoliczności jakie go zainicjowały, warto sięgnąć do wcześniejszych dzieł Mosta i przyjrzeć się niektórym motywom.
Zagadka sprzedawczyni winogron
Prawie pośrodku sceny w altanie została przedstawiona młoda kobieta w czerwonym zawoju nałożonym na białą chustkę osłaniającą kark. Kobieta zwraca się do siedzącej przy stole klientki noszącej szerokoskrzydły kapelusz. Pokazuje jej dojrzałe winogrona wysypując je z kobiałki na stół. Rysy tej kobiety i jej nakrycie głowy są bardzo podobne do portretu żony Mosta uwiecznionej na obrazie Oczekująca. Chyba to swoją małżonkę „zatrudnił” Most jako modelkę do postaci sprzedawczyni winogron.
Serdeczne uczucia
Po prawej stronie stołu siedzi w altanie kobieta w charakterystycznym nakryciu głowy. Spod jej czepka wysuwa się falbana okalająca twarz. Kobieta karmi małe dziecko – przechyla talerzyk, z którego chłopiec spija jakiś smaczny deser. Czyż ta głowa nie jest bardzo podobna do głowy matki Ludwiga Mosta namalowanej kilka lat wcześniej, w 1829 roku? Tylko babcia może patrzeć z taką radością na jedzącego z apetytem wnuka. A jest nim zapewne dwuletni Hermann, najstarszy syn Mosta.
Inna wersja ojca
Po lewej stronie widoku altany siedzi przy stole starszy mężczyzna pykając holenderską glinianą fajkę na długim cybuchu. W lewej ręce trzyma filiżankę. Jego rysy, fryzura i płaska czapeczka bardzo przypominają rysy starszego mężczyzny przedstawionego na obrazie Urodziny dziadka namalowanym w 1847 roku. A wiec tym miłośnikiem tytoniu może być ojciec malarza, kolejny członek jego rodziny.
Ciekawski chłopiec
W szkicownikach można też natrafić na pojedyncze rysunki o motywach podobnych do znajdujących się na obrazie z altaną. Poza chłopca klęczącego tyłem na krześle, obok matki karmiącej młodsze dziecko, przypomina pozę chłopca, którą Most rysował wcześniej w szkicowniku prowadzonym w latach dwudziestych XIX wieku. Chłopiec opiera się o blat stołu i pochyla do przodu, aby dokładnie zobaczyć winogrona wysypywane przez sprzedawczynię. A nuż ktoś zaspokoi jego ciekawość i zostanie poczęstowany słodkim owocem.
Winna latorośl
Most kilkakrotnie szkicował ozdobne pędy winorośli i pojedyncze liście. Jeden z tych rysunków wykonany latem 1833 roku posłużył zapewne jako szkic przygotowawczy do namalowania motywu pędu winnego. Pęd ten owija się wokół słupa podpierającego altanę. Na obrazie widoczny jest za plecami sprzedawczyni winogron. Szkic z dużą pewnością możemy uznać za wzór do tego motywu na obrazie. Wskazuje na to wygląd pędu i czas wykonania rysunku.
Modele Mosta
Uważna obserwacja obrazu pomogła odkryć jego tajemnicę. Most przedstawił tu członków własnej rodziny. Zapewne nie malował z natury rodziny odpoczywającej w altanie saskiej gospody. Obraz powstał już po powrocie artysty do Szczecina. Był może sentymentalnym wspomnieniem czasu spędzonego w okolicach Drezna. Most niejednokrotnie obierał członków rodziny za modeli swoich obrazów. Było to łatwiejsze i tańsze, a jednocześnie zapewniało malowanym osobom pozostanie na długo w pamięci potomnych. Opisywany tu obraz potwierdza tę praktykę warsztatową Mosta.
Komentarze