Słownik
Blejtram
Blejtram – krosno malarskie. To połączone profilowane listwy drewniane, na które naciąga się i mocuje płótno malarskie. Blejtram powinien być wykonany z dobrze wysuszonego drewna (najczęściej sosnowego). Stosowane są dwa rodzaje profili listew blejtramowych: profil z tzw. piórem oraz profil skośny. Kształt listwy blejtramowej jest bardzo ważny – zapobiega bowiem przyleganiu powierzchni podobrazia do listwy i unosi ją w powietrzu, a jednocześnie daje stabilne oparcie. Niewłaściwe naciągnięcie płótna na blejtram skutkuje deformacją płótna, uszkodzeniami mechanicznymi.
Jak duże może być krosno? Krosno malarskie zależy od wielkości płótna. Należy pamiętać, że im większe podobrazie, tym szersze powinny być listwy i koniecznym staje się mocowanie dodatkowych poprzecznych listew, by wzmocnić konstrukcję blejtramu i ochronić płótno przed deformacją (np.: przy długości boku 100cm należy montować poprzeczkę w celu usztywnienia konstrukcji). Artyści lubią pracować na dużych podobraziach, lecz muszą pamiętać, że obrazy mające powyżej 200 cm są kłopotliwe w transporcie, a w ogłaszanych konkursach dla artystów prace powyżej 2m są często nie przyjmowane.
Istnieją dwa sposoby łączenia listew blejtramowych. Ruchomy, gdzie końce listew są tak ścięte, że po wsunięciu jednej w drugą tworzą stabilne oparcie dla podobrazia oraz łączonych na stałe – zszywanych lub klejonych. Do kompletnego złożenia tych pierwszych dołączone są zawsze kliny. Dzięki ich zastosowaniu mamy możliwość samodzielnego napięcia podobrazia. Jest to szczególnie ważna czynność, gdy mamy do czynienia z podłożem płóciennym, które ma tendencję do naciągania i wiotczenia. Wystarczy tylko zaopatrzyć się w mały młoteczek i wbić wszystkie kliny trochę głębiej, a nasze płótno pięknie się napnie. Wbicie klina może również zniwelować krzywiznę podobrazia. Wtedy ograniczamy się do wbicia tylko tych, które pociągną nasz blejtram w odpowiednią stronę. W przypadku, gdy mamy krosno łączone na stałe, sposobem na jego wyprostowanie jest wstawienie tzw. poprzeczek, które dodatkowo wzmacniają konstrukcję i doprowadzą do jej wyprostowania. Kiedy zawodzą przedstawione powyżej metody to niestety, ale musimy zrobić nowe krosno, by uratować obraz.
Poniżej konstrukcja krosna przy prawidłowym zastosowaniu poprzeczek:
Komentarze