„Fajny film ostatnio widziałam” aż zachciało mi się napisać te słowa parafrazując słowa Jędrka skierowane do Mańka z ”Para-męt pikczers czyli kulisy srebrnego ekranu”, cyklu satyrycznych skeczy streszczających filmy z programu radiowej Trójki “60 minut na godzinę” emitowanego w latach 70-tych. Absolutnie warto, a nawet napisałabym koniecznie trzeba obejrzeć dokument autorstwa Iwony Gacparskiej „Najważniejsze, by nie być samemu. Świat Andrzej Tomczaka”. Już w tym tygodniu jego obszerne fragmenty będzie można ponownie zobaczyć podczas benefisu Pana Profesora. 28 czerwca 2019 o godzinie 19.00 Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej „Pomorze Zachodnie” i Książnica Pomorska w Szczecinie zaprasza do sali im. Zbigniewa Herberta Książnicy. Spotkanie prowadzić będą dziennikarki Anna Kolmer z Polskiego Radia Szczecin i Helena Kwiatkowska. Warto wpaść, bo będzie się działo!
Kim jest Profesor Andrzej Tomczak?
Pan Profesor to przede wszystkim niezwykły człowiek. Jego łagodne i pełne mądrej wyrozumiałości spojrzenie na ludzi i ich mniejsze lub większe „niedoskonałości” pozwala innym na złapanie zdrowego dystansu. Zawsze mówi o sprawach ważnych, zawsze ma na względzie dobro innych. Swoją obecnością wnosi spokój i wiarę, że każdy problem można rozwiązać, a jego filozoficzne podejście do życia często inspiruje do osobistych rozmyślań na tzw. ważne i trudne tematy, które dodajmy – coraz rzadziej są podejmowane.
Pan Profesor to przede wszystkim artysta wielu specjalności. Rocznik 1942, absolwent obecnej Akademii Sztuki w Poznaniu. Jak na wybitnego artystę przystało jego zainteresowania i artystyczne poszukiwania wykraczają daleko poza wytyczone ramy studiów. Malarstwo (w tym arcytrudna i jego ulubiona technika – akwarela), rysunek, grafika użytkowa, wiele realizacji z zakresu plakatu, ilustracji do książek, scenografia teatralna i telewizyjna, autor ekslibrisów – to zakres działalności twórcy, a kropką nad ‘i’ niech będzie jego poezja. Jego wiersz „Ktoś wyjechał” w interpretacji Stanisława Heropolitańskiego można wysłuchać na stronie Książnicy Pomorskiej
Swoje prace prezentował na 30 wystawach indywidualnych i wielu zbiorowych w kraju i zagranicą. Uczestnik i kurator wielu plenerów, warsztatów i sympozjów w kraju i zagranicą. Pomysłodawca, kurator artystyczny i uczestnik międzynarodowego projektu Marianowska Droga Krzyżowa. Współtwórca i kurator artystyczny Międzynarodowych Spotkań Artystów w Marianowie. Uczestnik Międzynarodowego projektu Transit: From where to where.
Pan Profesor to także współzałożyciel i ówczesny dziekan Wydziału Architektury Wnętrz i Grafiki Wyższej Szkoły Sztuki Użytkowej w Szczecinie. Kierował Pracownią Projektowania Znaku i Identyfikacji Wizualnej w WSSU. Współtworzył Akademię Sztuki w Szczecinie. Honorowy obywatel Gminy Marianowo i Miasta i Gminy Golczewo.
Pan Profesor to laureat wielu nagród i wyróżnień w dziedzinie plakatu, rysunku i ilustracji. Trzykrotny zdobywca Złotego Ex Librisu. Odznaczony Złotą Odznaką Związku Polskich Artystów Plastyków, Złotą Honorową Odznaką Gryfa Zachodniopomorskiego i Odznaką Przyjaciel Dzieci. Laureat Nagrody Artystycznej Miasta Szczecina w 2008 r. Członek Związku Polskich Artystów Plastyków.
Film Iwony Gacparskiej
Jak sama reżyserka powiedziała, na premierze swojego dzieła 16 czerwca 2019 roku w Domu Kultury 13 Muz, film ten nie jest dokumentem sensu stricte – to narracja samego bohatera, o nim samym, o wartościach, którym hołduje. Na tym też polega wyjątkowa wartość tego filmu – poznajemy artystę takim jakim jest w rzeczywistości, w przestrzeniach dla niego ważnych, w procesie tworzenia i rozmyślań wszelakich. Jego poglądy i osobiste przemyślenia, z którymi zechciał się podzielić, tworzą spójną całość i jak się okazuje mają ogromny wpływ na tematykę i sposób realizacji kolejnych projektów. Dzięki artyście i świetnej koncepcji reżyserki poznajemy także piękne miejsca regionu zachodniopomorskiego takie jak Nowe Warpno, czy Marianowo, gdzie artysta często przebywał i tworzył. Film ma swoją strukturę wewnętrzną. Został podzielony na filmowe rozdziały, w których wyodrębniono najważniejsze aspekty bogatego życia artysty. Oto one:
Prawda. Lojalność. Modlitwa – to opowieść, a właściwie filmowa spowiedź o samym sobie – o przeszłym i obecnym życiu, o tym kim i jakim człowiekiem jest artysta, co dla niego jest ważne i najważniejsze. To wyjątkowa sposobność, by poznać artystę jako człowieka.
Moja twórczość – twórcza droga artysty. Historia powstania wyjątkowego cyklu „Listy z Prowincji”, które są jednocześnie komentarzem i osobistą wypowiedzią artystyczną. Stanowią połączenie tekstu i ilustracji, gdzie „Tekst „przepycha się” z ilustracją, ulega destrukcji i miesza się z rysunkiem. Staje się nim.” (Andrzej Tomczak).
Uwielbiam Nowe Warpno – ciche i kameralne miasteczko położone nad Zalewem Szczecińskim stało się ulubionym miejscem wypoczynku i pracy twórczej artysty. Zawsze z największą przyjemnością Pan Profesor tutaj przyjeżdża.
Marianowo – miejsce ukochane przez malarza i kuratora. Wieś położona jest nad jeziorem Marianowskim, w sercu Pojezierza Zachodniopomorskiego, nieopodal trasy z Berlina do Szczecina (150 km od Berlina, tylko 60 km od Szczecina i niecałe 20 km od Stargardu Szczecińskiego). Każdego lata w tym miejscu odbywa się Międzynarodowy Plener Artystyczny organizowany przez proboszcza miejscowej parafii – księdza Jana Dziducha, wielkiego miłośnika sztuki współczesnej. Profesor Andrzej Tomczak wpadł na pomysł, by dla parafii rzymskokatolickiej pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Marianowie powstała niezwykła Droga Krzyżowa. Zaproszeni artyści (pedagodzy, tacy, jak Krzysztof Olszewski z ASP w Warszawie, znani w Polsce twórcy, jak Franciszek Maśluszczak, Aleksander Laszenko, szczecińscy malarze, np. Ryszard Kiełtyka, Andrzej Maciejewski, Wiesława Markiewicz, Jan Szewczyk , Elżbieta Wasyłyk czy Wojciech Zieliński) sami nie wybierali stacji. Dwie małe parafianki podczas mszy świętej losowały dla nich Warunkiem podstawowym było to, by zaproszeni artyści namalowali swoją stację w charakterystycznym dla siebie stylu i technice. Efekty były nadzwyczajne.
Zdjęcia filmowe Dariusza Aniołkowskiego
Niewątpliwie fotosy i zdjęcia wykonane przez Dariusza Aniołkowskiego budowały nastrój narracji filmowej artysty, a niektóre kadry były tak malarskie, że z dużym trudem można było je odróżnić od rzeczywistych obrazów. Świetne zdjęcia, ciekawy pomysł na scenariusz i realizacja Iwony Gacparskiej, by zaprezentować i przedstawić sylwetkę Pana Profesora Andrzeja Tomczaka zakończyła się w mojej ocenie sukcesem. Powstał wartościowy dokument o wybitnym artyście i niezwykłym człowieku, który swoje losy związał ze Szczecinem i regionem.
Refleksja na zakończenie
Iwona Gacparska witając gości przed projekcją filmu „Najważniejsze by nie być samemu. Świat Andrzeja Tomczaka” podzieliła się osobistą refleksją, która w moim odczuciu jest niezwykle cenna: „Drodzy Państwo wśród nas są artyści, których widzimy na co dzień, z którymi rozmawiamy o różnych rzeczach. Warto o tych ludziach mówić, warto o tych ludziach pisać. Warto ich pokazywać. Są wielcy sami w sobie. Piękni poprzez własne doświadczenia i swoje wartości. Trzeba oddawać im hołd. Trzeba młodemu pokoleniu ich pokazywać. To są ludzie o fantastycznym kręgosłupie moralnym, którzy dla nas powinni być mistrzami. Dla mnie takim mistrzem na życie jest Andrzej Tomczak.”
A ja dodałabym jeszcze jedno: obowiązkiem naszego pokolenia i następnych jest stworzenie różnorodnego w swojej formie archiwum, które dokumentować będzie działalność twórców tego regionu i ich odrębne światy, by móc lepiej zrozumieć nie tylko sztukę, ale by mieć szansę na lepsze poznanie naszego małego świata i nas samych, bo nasze korzenie są już tutaj – w Szczecinie.
Dzięki takim ludziom, jak Pan Profesor Andrzej Tomczak i jego sztuce to miasto staje się piękniejsze, a my lepsi…, bo warto traktować swoje istnienie jako powinność wobec siebie samego i innych, a tak właśnie postrzega swoje życie Pan Profesor. Wszystkiego najlepszego szanowny Jubilacie!
Komentarze