Ludwig Most w wieku 23 lat, już jako adept berlińskiej Akademii Sztuki przenosi się do Drezna. Chce pracować i doskonalić swój warsztat artysty. Podążamy za nim wspólnie z dr Ewą Gwiazdowską w kolejnych Opo-wieściach. Jak się okazuje wcale nie słabnie pasja malarza do pieszych wędrówek. Przemierza tym razem góry położone na południe od miasta, a położne wzdłuż Łaby (Nadłabskie Góry Piaskowcowe). Nie on jednak odkrywa modną i popularną w XIX wieku Saską Szwajcarię, która swą nazwę zawdzięcza portreciście Antonowi Graff (1736–1813) i pejzażyście Adrianowi Zingg (1734–1816). Wędrował najczęściej modnymi śladami sławnych poprzedników. Dużo szkicował, a w tym także niezwykły zespół skał w Uttewalder Grund, który wcześniej uwiecznił na papierze, mistrz i romantyk pomorski Caspar David Friedrich mieszkający w Dreźnie. Czy się kiedykolwiek spotkali?
dr Ewa Gwiazdowska W stronę Mosta
WYPRAWA XIII Na podbój Drezna
Nowe mieszkanie
Po ukończeniu studiów w Akademii Sztuki w Berlinie Ludwig Most na przełomie lat 1830 i 1831 udał się do Drezna. Zamierzał tam pracować. Planował też doskonalić warsztat studiując obrazy mistrzów w galerii malarstwa zgromadzonej przez elektorów saskich. Zamieszkał za Łabą prawie na wsi, na przedmieściu Loschwitz położonym u stóp winnych wzgórz. Nie zachował się jego szkicownik z tego pobytu. Cele wycieczek Mosta znane są z opisu tego szkicownika wykonanego przez muzealnika w 1940 roku. Dokument znajduje się obecnie w Archiwum Państwowym w Szczecinie.
Skaliste wąwozy
Mieszkanie w Dreźnie było dla Mosta dobrym punktem wypadowym do wycieczek w piaskowcowe góry położone na południe od miasta, przecięte korytem Łaby. Teren ten zwany Elbsandsteingebirge (Nadłabskie Góry Piaskowcowe) odkryty został przez artystów już w XVIII wieku. Dwaj z nich portrecista Anton Graff (1736–1813) i pejzażysta Adrian Zingg (1734–1816) nazwali te malownicze piaskowcowe skały Sächsische Schweiz (Saską Szwajcarią). W XIX wieku owe góry stały się popularne i modne. Jedyny pejzaż Mosta z jego wycieczek w okolice Drezna, który zachował się na dokumentalnej fotografii przedstawia charakterystyczny wąwóz skalny otwierający się na nurt Łaby.
Wizyta w parku następcy saskiego tronu
Po osiedleniu się w rezydencjonalnym mieście Wettynów – królewskiego rodu panującego w Saksonii Most nie omieszkał zwiedzić letniej rezydencji w Wachwitz. Była ona popularnym celem wycieczek mieszkańców Drezna. Rezydencję założył w 1824 roku następca tronu Friedrich August, który mieszkał w pobliskiej miejscowość Niederpoyritz. Most oglądał i szkicował zamek, a może także rozległy park rozlokowany na stokach winnej góry i „rozsiane” w nim inne budowle, między marcem a grudniem 1831 roku.
Wypad w stronę Lipska
W maju 1831 roku Most wybrał się w stronę zachodnią. Dotarł aż do miasteczka Wurzen położonego już niedaleko Lipska. W miejscowości było nie tylko kilka zabytkowych kościołów luterańskich oraz zamek. Do dziś są tam ślady polsko-saskich związków dynastycznych. Należy do nich Brama Pocztowa z 1734 roku z herbami Polski i Saksonii, słup dystansowy poczty polsko-saskiej z 1724 roku z herbami Polski i Saksonii, a może też kościół katolicki pw. Najświętszego Serca Jezusa. Uwagę artysty przyciągnęło natomiast wiekowe drzewo, które naszkicował 11 maja 1831 roku.
Tajemnicza skalna brama
W miesiącach od maja do sierpnia 1832 roku Most wędrował po Saskiej Szwajcarii śladami sławnych poprzedników. Szkicował między innymi niezwykły układ skał w zakątku Uttewalder Grund, który przed nim odwiedził i spopularyzował najwybitniejszy romantyk pomorski Caspar David Friedrich. Friedrich, krajan Mosta, urodził się w Greifswaldzie w 1774 roku. W Dreźnie zamieszkał w 1798 roku i pracował tam o końca życia w 1840 roku.
Urokliwy kurort
Innym celem letniej wycieczki Mosta w 1832 roku był mały ale pięknie położny na stokach wzgórz kurort Rathen. Ryglowe, pełne uroku domy tego miasteczka pobudowane na brzegu Łaby i rozproszone w zieleni pasa łagodnych wzgórz winnych kontrastowały ze skalnymi ścianami wznoszącymi się za nimi. Dla artysty ta okolica stanowiła motyw warty twórczej uwagi.
Człowiek ujarzmia naturę
W pobliżu Rathen Most koniecznie musiał obejrzeć niezwykłą budowlę i widok z niej. Był to jeden z najpopularniejszych punktów do zwiedzania w Saskiej Szwajcarii. Murowany ganek zbudowany został wysoko w powietrzu, aby połączyć kilka pionowych ostańców piaskowcowych. Z końca tego ganku rozpościera się rozległy i piękny widok na okolicę rzeki Łaby.
Orle gniazdo
Miejscowość Rathen oddzielona była murem skalnym od innego malowniczego miasteczka Hohnstein. Temu małemu ośrodkowi towarzyszył pobudowany na skałach zamek obronny przypominający orle gniazdo. Także ten pomnik przeszłości wzbudzał zainteresowanie i zachwyt turystów i artystów. Most podziwiał i rysował zamek latem 1832 roku.
Po drodze do mieszkania za Łabą
Most lubił chodzić pieszo. Wracając z centrum Drezna do swojego mieszkania w Loschwitz zapewne nieraz przeprawiał się promem na drugą stronę Łaby z przedmieścia zwanego Blasewitz, zbudowanego na dawnej łące. W miejscu przeprawy wybudowano w 1883 roku kratownicowy most zwany Blaues Wunder (Błękitny Cud). Most miał podczas powrotu do domu okazję, jak niegdyś w Szczecinie, przyglądać się ruchliwemu życiu na rzece. 30 sierpnia 1832 roku szkicował statki płynące po Łabie.
W następnym odcinku dowiemy się, dokąd jeszcze Most wybrał się z Drezna i co zobaczył.
Komentarze