W spotkaniach i wywiadach z artystami wykorzystuję stworzony przez siebie Kwestionariusz Artysty. Moim zamiarem jest prezentacja ciekawych postaci ze świata sztuki w sposób wielowymiarowy i pragnę, poprzez zadawanie tych samych pytań, umożliwić lepsze poznanie i zrozumienie twórców.
Inspiracją do jego powstania był tzw. Kwestionariusz Prousta. Warto wiedzieć, że ta ankieta powstała pod koniec XIX w. jako rodzaj gry towarzyskiej modnej w salonach Europy Zachodniej. Jego nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego pisarza Marcela Prousta (1871 – 1922), który wypełnił ją dwa razy (w 13-tym i 20-tym roku życia).
Listę pytań nie stworzył sławny literat, lecz jego przyjaciółka – Antoinette Faure, córka przyszłego prezydenta Francji. Grę tworzyło średnio kilkadziesiąt pytań dotyczących osobowości, zainteresowań osoby, która na nie odpowiadała. Nazwisko powieściopisarza kojarzono z „albumem wyznań” z powodu jego wyjątkowych odpowiedzi. Odnaleziono je dwa lata po śmierci autora W poszukiwaniu straconego czasu, w 1924 roku. Rękopis Kwestionariusz Prousta został sprzedany w 2003 na aukcji za cenę 102,000€.
W Polsce Kwestionariusz Prousta wykorzystywany jest w wywiadach z ludźmi kultury zamieszczanych w czasopismach, a także do stworzenia programu telewizyjnego, który w formie wizualnej wzorowany jest na portrecie wielokrotnym Witkacego. Reżyserem i scenarzystą tego niezwykle interesującego projektu zwanego Kwestionariuszem Kultury jest Halina Przebinda. Znanym osobom zadaje się pytania natury egzystencjalnej.
Do tej pory w programie tym udział wzięli m.in.: Jerzy Hoffman, Julia Hartwig, Janusz Anderman, Eustachy Rylski, Adam Nowak, Grzegorz Turnau, Xawery Żuławski, Stanisława Celińska, Tomasz Bagiński, Jan Polkowski, Zbigniew Zamachowski, Krzysztof Globisz, Wojciech Młynarski, O. Jacek Salij, Piotr Cieplak, Tadeusz Gadacz. Program jest realizowany na zlecenie Narodowego Instytutu Audiowizualnego oraz TVP Kultura.
James Lipton gospodarz znanego amerykańskiego programu telewizyjnego Inside Actors Studio zainspirowany Kwestionariuszem Prousta stworzył własną wersję dla swoich gości. Lipton często mylnie zaznacza, że kwestionariusz jest wynalazkiem Marcela Prousta. Jego pytania to:
- Twoje ulubione słowo?
- Słowo, którego nie lubisz?
- Co pociąga cię twórczo, na duchu albo emocjonalnie?
- Co odrzuca cię twórczo, na duchu albo emocjonalnie?
- Jaki dźwięk kochasz?
- Jakiego dźwięku nie cierpisz?
- Twoje ulubione przekleństwo?
- Jakiego zawodu poza twoim własnym chciałbyś spróbować?
- Jakiego zawodu nie chciałbyś uprawiać?
- Jeśli niebo istnieje, co chciałbyś usłyszeć od Boga u bram raju?
Podobny kwestionariusz regularnie pojawia się w magazynie Vanity Fair, a od 2009 czasopismo uruchomiło interaktywną wersję formularza, w którym porównuje się odpowiedzi różnych osobistości ze świata kultury, polityki i biznesu. Każdy może go wypełnić i porównać swoje odpowiedzi z największymi sławami, a pytania kwestionariusza:
- Główna cecha mojego charakteru?
- Cechy, których szukam u mężczyzny?
- Cechy, których szukam u kobiety?
- Co cenię najbardziej u przyjaciół?
- Moja główna wada?
- Moje ulubione zajęcie?
- Moje marzenie o szczęściu?
- Co wzbudza we mnie obsesyjny lęk?
- Co byłoby dla mnie największym nieszczęściem?
- Kim lub czym chciałabym być, gdybym nie był tym, kim jestem?
- Kiedy kłamię?
- Słowa, których nadużywam?
- Ulubieni bohaterowie literaccy?
- Ulubieni bohaterowie życia codziennego?
- Czego nie cierpię ponad wszystko?
- Dar natury, który chciałbym posiadać?
- Jak chciałbym umrzeć?
- Obecny stan mojego umysłu?
- Błędy, które najczęściej wybaczam?
- Moja dewiza.
- Pytanie, które nie zostało mi zadane, na które chciałbym odpowiedzieć?
Zainteresowanych odsyłam na stronę online czasopisma: http://www.vanityfair.com/search?q=questionnaire
W 2012 Kurhaus Publishing Kurhaus Media wydał w Polsce książkę Graydona Cartera, Kwestionariusz Prousta. Vanity Fair. 101 wyznań gwiazd o miłości, śmierci, szczęściu i sensie życia. Można ją jeszcze kupić. Lektura przyjemna i pełna ciętych, zaskakujących odpowiedzi. Warto zajrzeć.
Komentarze